Γράφει ο Άρης Ι. Τάτσης
Πριν δυο βδομάδες περίπου αναρτήθηκαν τα στοιχεία της κτηματογράφησης στου νομούς Άρτας, Πρέβεζας και Λευκάδας. Τις διαδικασίες των ενστάσεων μέχρι την προθεσμία της 16 Αυγούστου 2022 θα τις βρείτε δημοσιευμένες ([link] , [link] , [link]). Βεβαίως δεν είναι και τόσο επεξηγηματικές. Τις απορίες σας θα τις λύσει ο δικηγόρος σας.
Προέχει όμως να επισημανθούν δυο βασικότατα ζητήματα:
Α. ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ
Για τις περιοχές όπου έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο (πχ ο μισός νομός Άρτας) δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και δικαστικοί επιμελητές από όλη τη χώρα μπορούν κάνουν έλεγχο στις κτηματολογικές εγγραφές απλώς πληκτρολογώντας τον ΑΦΜ σας. Βλέπουμε μέχρι και τα ακίνητα που μεταβιβάσατε σε λιγότερο από μισό λεπτό.
Κάποιοι λένε ότι ακριβώς για το λόγο αυτό δημιουργήθηκε το κτηματολόγιο, για να είναι δηλαδή η περιουσία σας έρμαιο των κορακιών που την κυνηγάνε (τράπεζες, funds, ΕΦΚΑ, δημόσιο, υπερταμείο). Πριν την έναρξη του κτηματολογίου η έρευνα έπρεπε να γίνει σε κάθε υποθηκοφυλακείο ξεχωριστά. Τώρα βλέπω όλη την κτηματογραφημένη χώρα από το γραφείο μου με το πάτημα ενός κουμπιού.
Οι περισσότεροι από εσάς δηλώσατε τα ακίνητά σας στη φάση της κτηματογράφησης εντελώς ανοργάνωτα, θέλοντας να προλάβετε τις προθεσμίες. Έτσι όμως η περιουσία σας κινδυνεύει άμεσα να κατασχεθεί.
Λύσεις υπάρχουν, κυρίως για όσους στηρίζουν τα δικαιώματά τους στη χρησικτησία (ότι δηλαδή σας έδωσαν το ακίνητο “με το στόμα”).
Δεν υπάρχει όμως χρόνος. Μετά την 16 Αυγούστου 2022 τα στοιχεία θα “κλειδώσουν”, κι απλώς μόλις ολοκληρωθεί η εξέταση των ενστάσεων θα εμφανιστούν ως πρώτες εγγραφές στο κτηματολόγιο.
Τότε όμως θα είναι πολύ αργά.
Δεν προχωρώ σε άλλες λεπτομέρειες. Με διαβάζουν ανελιπώς τράπεζες και funds. Όπως είχε πει κι ο Χριστός, δε χρειάζεται να γνωρίζει η αριστερά τι ποιεί η δεξιά.
Ουσιαστικά δηλαδή, αν χρωστάτε, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να ρωτήσετε τον εαυτό σας αν θέλετε την περιουσία σας. Αν σας πει ότι τη θέλει, τρέξτε επειγόντως στο δικηγόρο σας, για να ρωτήσετε τι νόμιμο μπορείτε να πράξετε (εδώ στην επαρχία σπάνια χρεώνουμε τις συμβουλές). Αν δεν τη θέλετε, κάντε ό,τι νομίζετε. Μια λύση θα ήταν να τη δώσετε σε κάποιον καλό άνθρωπο που τη χρειάζεται. Τόσο απλά.
Κάποιοι δε δήλωσαν καν στην κτηματογράφηση. Αν δεν το πράξουν, τα ακίνητά τους θα εμφανιστούν στις πρώτες εγγραφές ως “αγνώστου ιδιοκτήτη” (αν βεβαίως δεν τα δηλώσει κανένας πονηρός). Στην περίπτωση αυτή για να γράψετε τα ακίνητά σας στο κτηματολόγιο, αφού θα έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και θα έχει αρχίσει να λειτουργεί το κτηματολογικό γραφείο, θα πρέπει να προσφύγετε στο δικαστήριο.
Η διαδικασία είναι απλή και χρειάζεται δικηγόρο. Έχει όμως πολλά έξοδα.
Β. ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Τα ακίνητα “αγνώστου ιδιοκτήτη” για τα οποία δε θα γίνει προσφυγή στο δικαστήριο εντός της νόμιμης προθεσμίας τελικά τα παίρνει το κράτος. Ξέρω, ξέρω, είναι κάτι που δεν το χωράει ο νους σας και γι’ αυτό δεν το πιστεύετε ότι υπάρχει ποτέ περίπτωση να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο.
Κι όμως έχει ήδη πραγματοποιηθεί και στο νομό Άρτας. Η Φιλοθέη έτυχε να κτηματογραφηθεί στις αρχές της όλης διαδικασίας. Η προθεσμία συμπληρώθηκε το Δεκέμβρη του 2017. Αρχές του 2018 με απόφαση της προϊσταμένης του κτηματολογικού γραφείο Άρτας τα ακίνητα αυτά γράφτηκαν στην ιδιοκτησία του δημοσίου.
Για τις περιοχές που η προθεσμία δεν έληξε πριν το 2018 (πχ η πόλη της Άρτας), ο νομοθέτης μέχρι τώρα έδινε συνεχείς παρατάσεις με διαδοχικές τροποποιήσεις του νόμου. Με τα σημερινά δεδομένα η προθεσμία αυτή λήγει στις 31-12-2022.
Σίγουρα στο μυαλό σας στριφογυρίζει το ερώτημα αν θα την παρατείνουν για μια φορά ακόμα. Προέχει να καταλάβετε γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Μόλις συνειδητοποιήσετε τι συμβαίνει πραγματικά και επί της ουσίας, θα “συντονιστείτε” και για τις λεπτομέρειες.
Είναι ξεκάθαρη η πρόθεση του δημοσίου να πάρει την περιουσία των πολιτών με το φτηνό αυτό τέχνασμα. Είναι απλό. Για δύο αιώνες το κράτος αυτό αρχειοθετούσε τα ακίνητα στα υποθηκοφυλακεία. Μάλιστα σε κάποιους τομείς το σύστημα αρχειοθέτησης των υποθηκοφυλακείων ήταν πολύ ανώτερο του κτηματολογίου και πολύ πιο εύχρηστο για τον πολίτη. Τα “κουτάκια” του κτηματολογίου είναι μια προκρούστια διαδικασία.
Ειρήσθω εν παρόδω ότι η Άρτα ήταν πολύ τυχερή που σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είχε ως υποθηκοφύλακα και προϊσταμένη του κτηματολογικού γραφείου τη Χρυσηίδα Κολιάτσου, η οποία αντιμετώπισε τα πάμπολλα σχετικά θέματα των πολιτών με άπειρη ευρύτητα πνεύματος, με αποκλειστικό γνώμονα τη διασφάλιση του δικαιώματος ιδιοκτησίας των πολιτών εντός του πλαισίου της νομιμότητας. Σε άλλους νομούς οι πολίτες κυριολεκτικά υπέφεραν από τυπολάτρες προϊσταμένους κατά τη διαδικασία της μετάβασης από το ένα σύστημα αρχειοθέτησης στο άλλο.
Είναι αδιανόητο για ακίνητο γραμμένο σε υποθηκοφυλακείο ο πολίτης να φτάνει να στερείται την περιουσία του επειδή δεν το δήλωσε στην κτηματογράφηση. Αν πράγματι το κράτος ήθελε να δώσει κίνητρα στους πολίτες να υποβάλουν δηλώσεις στη φάση της κτηματογράφησης αρκούσε να απειλήσει πρόστιμο 100 ευρώ κατά των αμελών ιδιοκτητών. Τα χρήματα αυτά ήταν υπεραρκετά για το προσωπικό του κτηματολογίου, ώστε να μεταφέρει τα δεδομένα από το υποθηκοφυλακείο στο κτηματολόγιο. Ο πρώην υποθηκοφύλακας είναι πλέον και προϊστάμενος του κτηματολογικού γραφείου, οι ίδιοι υπάλληλοι εργάζονται και στα δύο και τα γραφεία αυτά συστεγάζονται στον ίδιο χώρο.
Δεν το έπραξε. Ήθελε την περιουσία. Αυτό λέγεται δήμευση κι απαγορεύεται κατά το Σύνταγμα. Ποιοι και πώς κουρέλιασαν το Σύνταγμα, ειδικά μετά το 2009, το ζείτε καθημερινά.
Για όσους από εσάς επιμένετε να μην αντιλαμβάνεστε ότι το κράτος θέλει να σας πάρει την περιουσία μ’ αυτό το φτηνό κολπάκι, φρόντισε να σας το αποδείξει περίτρανα ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κ. Τσιάρας.
Στην περίπτωση που σας πάρει το κράτος την περιουσία σας επειδή δεν τη δηλώσατε στην κτηματογράφηση και ακολούθως δεν προσφύγατε κατά των πρώτων εγγραφών του κτηματολογίου εντός της ως άνω προθεσμίας για να διορθώσετε το “αγνώστου ιδιοκτήτη”, μπορείτε να κάνετε αγωγή κατά του δημοσίου. Ονομάζεται αγωγή αδικαιολογήτου πλουτισμού. Με την αγωγή αυτή ζητάτε ή το ακίνητό σας πίσω (αν το έχει ακόμα το δημόσιο και δεν το έδωσε) ή την αξία του σε χρήματα. Εσείς αποφασίζετε.
Η διαδικασία αυτή όμως έχει ακόμα περισσότερα έξοδα από τη διαδικασία διόρθωσης του “αγνώστου ιδιοκτήτη”. Ταυτόχρονα σε κάποιες περιπτώσεις έχει και πολύ μεγάλες νομικές δυσκολίες.
Τα έφερε έτσι η τύχη κι ασχολήθηκα με τέτοιες υποθέσεις. Ήδη εκδόθηκε απόφαση που δικαιώνει τον πολίτη και διατάσσει το κράτος να του επιστρέψει την περιουσία του. Εξ όσων γνωρίζω πρόκειται για τη δεύτερη τέτοια απόφαση που εκδόθηκε στη χώρα. Η πρώτη αφορά ακίνητο που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη. Κι αυτή δικαίωσε τον πολίτη. Περιμένω κι άλλες αποφάσεις σε υποθέσεις που δικάστηκαν κι οι δικαστές δεν τις έχουν συντάξει ακόμη. Γνωρίζω λοιπόν πολύ καλά τη διαφορά στο βαθμό δυσκολίας. Μέρα με τη νύχτα…
Ακριβώς στο σημείο αυτό θέλησε ο Τσιάρας να σας βοηθήσει να καταλάβετε τι συμβαίνει πραγματικά και επί της ουσίας. Με το νόμο 4934/2022 τροποποιήθηκε ελαφρώς η σχετική διαδικασία. Για να μπορείτε να διεκδικήσετε την αυτούσια επιστροφή του ακινήτου σας, θα πρέπει με έξοδά σας να εγγράψετε την αγωγή στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου. Δεν είναι κάτι δύσκολο. Κόστος στο κτηματολογικό γραφείο 33 ευρώ ανά ακίνητο, του οποίου διεκδικείτε την επιστροφή.
Καταλαβαίνετε βεβαίως ότι αν προλάβει το δημόσιο και μεταβιβάσει το ακίνητο πριν γράψετε την αγωγή σας στο κτηματολόγιο, “το πουλάκι πέταξε” και δικαιούστε μόνο χρηματική αποζημίωση (αποκατάσταση του αδικαιολόγητου πλουτισμού).
Η τροποποίηση βεβαίως δεν έγινε για το 33άρι. Πρόκειται ακριβώς για φωτογραφική επανάληψη της ίδιας ακριβώς κρατικής συμπεριφοράς, η οποία καταλήγει σε δήμευση της περιουσίας των ελλήνων πολιτών.
“Με δάκρυα” στα μάτια το κράτος, λέει στον πολίτη του. “Δυστυχώς δεν πρόλαβες να τηρήσεις μια τυπική υποχρέωση. Αναγκάζομαι λοιπόν, με πόνο ψυχής, να σου πάρω την περιουσία σου. Λυπάμαι, συγκλονίζομαι, αλλά θα σου την πάρω”.
Στο ίδιο ουσιαστικά αποτέλεσμα κατατείνει και η διαδικασία των “δασικών χαρτών”, στους οποίους θα αφιερώσω ιδιαίτερο άρθρο.
Τίθεται όμως ένα τεράστιο ερώτημα: Και που τα έταξε τα σπίτια και τα χωράφια μας το κράτος κι επείγεται να μας τα πάρει αμέτι μωχαμέτι; Τροφή για σκέψη.
Ένα όμως είναι βέβαιο. Βιαστείτε να λάβετε τα μέτρα σας, πριν σας τα πάρουν (μέτρα και περιουσία) άλλοι.
Ο Άρης Τάτσης είναι δικηγόρος Άρτας (https://aristatsis.wordpress.com/). Ειδικεύεται σε διαζύγια, τροχαία ατυχήματα και πτωχευτικό νόμο.